De kaarten zijn (bijna) geschud: Eerste Kamer neemt wetsvoorstel online kansspelen aan
De WOK voorziet (nog) niet in een vergunningenstelsel voor het organiseren van kansspelen op afstand, beter bekend als online kansspelen. Recent, op 19 februari 2019, heeft de Eerste Kamer ingestemd met een wetsvoorstel waardoor aanbieders onder voorwaarden in aanmerking komen voor deze vorm van kansspelen.
Opkomst van online kansspelen en gebrek aan regulering
Als gevolg van technologische ontwikkelingen bestaat voor iedereen met een computer en toegang tot het internet de mogelijkheid om zich vanuit de woonkamer (of waar dan ook) in een casino te wanen. Het aanbieden van online kansspelen is niet aan landsgrenzen gebonden; in Nederland kan men dus online gokken in casino’s “gevestigd” aan de andere kant van de wereld. Zodoende is het aanbod van aanbieders van online kansspelen is nagenoeg oneindig.
Het aanbieden van online kansspelen is formeel verboden, tenzij men daarvoor een vergunning heeft. Maar de Nederlandse wet biedt thans geen mogelijkheid om zo’n vergunning voor online kansspelen te krijgen. Al geruime tijd is de Nederlandse wetgever bezig de online gokmarkt te reguleren. In afwachting hiervan heeft de toezichthouder voor kansspelen – de Nederlandse Kansspelautoriteit (hierna: “KSA”), opgericht in 2012 (voor die tijd was het ministerie van Justitie belast met het toezicht) – zogenoemde prioriteringscriteria geformuleerd op grond waarvan online kansspelaanbieders in beginsel niet zullen worden aangepakt. Als in strijd met deze criteria online kansspelen worden aangeboden dan kan worden gehandhaafd, in principe via het bestuursrecht (door middel van bestuurlijke boetes) en strafrechtelijke afdoening geldt als ultimum remedium.
Wetsvoorstel kansspelen op afstand
Het (aanvaarden van het) wetsvoorstel kansspelen op afstand kent een bijzonder lange aanloop. Een eerste poging om online kansspelen te reguleren dateert al uit 2005. Het wetsvoorstel is toentertijd door de Eerste Kamer verworpen wegens een vrees voor toename van kansspelverslaving en omdat bij wijze van proef werd voorgesteld enkel aan Holland Casino een vergunning te verlenen. Dit laatste werd zodanig onwenselijk geacht dat het wetsvoorstel in zijn geheel is verworpen.
Mede onder invloed van Europese wetgeving en jurisprudentie, is bijna tien jaar later (op 18 juli 2014) het wetsvoorstel ingediend dat recent in de Eerste Kamer is aangenomen. Na de indiening ervan had de Tweede Kamer nagenoeg twee jaar nodig om ermee in te stemmen en recent heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel aangenomen.
Met de invoering van de Wet kansspelen op afstand wordt consumentenbescherming, verslavingspreventie en het tegengaan van illegaliteit beoogd. Een opvallend verschil ten opzichte van de eerdere poging in 2005 betreft het voorstel om een zogenoemd open vergunningenstelsel in te voeren. Dit betekent dat in principe een ongelimiteerd aantal aanbieders van online kansspelen in aanmerking komt voor een vergunning, mits zij voldoende aan de (strikte) voorwaarden die voor verstrekking gelden. Desondanks is namens de KSA al aangekondigd dat ongeveer 45 aanbieders een vergunning zullen krijgen.
De voorwaarden waaronder een vergunning zal worden verstrekt zijn nog niet exact bekend. Deze zullen door het ministerie van Justitie en Veiligheid en de KSA nader gestalte krijgen.
Tevens zal het handhavingsinstrumentarium van de KSA worden uitgebreid. Nu heeft de KSA de bevoegdheid inlichtingen en inzage van bescheiden te vorderen en om een last onder dwangsom of bestuurlijke boete op te leggen bij een geconstateerde overtreding. Na inwerkingtreding van de wet zijn bepaalde medewerkers van de KSA óók bevoegd om bedrijfsruimten en voorwerpen te verzegelen, woningen tegen de wil van de bewoner te betreden en te doorzoeken en goederen in beslag te nemen.
Nederland langzaamste jongetje van de klas
Nederland is een van de laatste landen in Europa om het aanbieden van online kansspelen te reguleren. De wetgever heeft in dit (hoofdpijn)dossier bijzonder lang achter de feiten aan gelopen. Uit onderzoek blijkt dat in 2018 ongeveer 1,8 miljoen Nederlanders tegen betaling op internet gokten. Daarmee zijn enorme bedragen gemoeid; de wereldwijde omzet in online kansspelen bedraagt vele miljarden. In afwachting van het wetgevingsproces is de burger blootgesteld aan de risico’s van online kansspelen. Juist voor die risico’s acht de wetgever regulering noodzakelijk. In zoverre is onbegrijpelijk dat het wetgevingsproces zo lang heeft geduurd.
Ondertussen deelt de KSA boetes uit aan (potentiële toekomstige) vergunninghouders en is één aanbieder zelfs strafrechtelijk vervolgd door de rechtbank. Voor al deze partijen is het een hard gelag dat de Eerste Kamer na meer dan 5 jaar met de mogelijkheid komt om een vergunning te krijgen voor het aanbieden van online kansspelen. Dit terwijl nota bene het Gerechtshof Amsterdam in een civiele aansprakelijkheidskwestie al overwoog dat online gokken anno 2016 niet meer als “maatschappelijk onwenselijk, illegaal of strafwaardig wordt ervaren”.
Onbekend is nog wanneer de wet exact inwerking treedt en vanaf wanneer vergunningsaanvragen kunnen worden ingediend. De verwachting is dat dit op zijn vroegst in 2020 zal zijn. Echter, als één ding echter is gebleken in het wetgevingsproces omtrent online kansspelen: “het is maar net hoe de kaarten vallen.”