Nieuw: EU global human rights sanctions

30 dec 2019
Tomasz Kodrzycki
Op 9 december 2019 heeft de nieuwe Hoge Vertegenwoordiger van de Europese Unie voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid, Josep Borell, aangekondigd dat de Raad van de Europese Unie overeenstemming heeft bereikt over het invoeren van een EU mensenrechten sancties regime, vergelijkbaar met de Amerikaanse “Magnitsky Act”.

Naar aanleiding van een voorstel van de Nederlandse regering heeft het Europees Parlement in maart 2019 een motie aangenomen om een sanctieregime in te stellen dat specifiek gericht is op mensenrechtenschendingen. Het Europees Parlement roept op tot een sanctieregime te komen voor staten en niet-staten die wereldwijd hebben bijgedragen aan ernstige mensenrechtenschendingen, fysiek, financieel of door middel van corruptie.

Het voorstel is geïnspireerd op de Amerikaanse Magnitsky Act van 2012, die sancties invoerde tegen Rusland vanwege mensenrechtenschendingen. De achtergrond was de moord op de Russische fiscale advocaat Sergei Magnitsky vanwege het blootleggen van financiële schandalen tot in de hoogste regionen van het Kremlin. In 2016 werd de reikwijdte van deze wetgeving verbreed tot mensenrechtenschendingen wereldwijd en werd deze omgedoopt tot de “US Global Magnistky Human Rights Accountability Act”. Een aantal andere landen, waaronder Canada en enige EU-landen zoals het Verenigd Koninkrijk, heeft sindsdien vergelijkbare wetten aangenomen.

De voorgestelde EU-wetgeving beoogt, via een vereenvoudigde besluitvormingsprocedure, sancties zoals bevriezing van tegoeden en visumrestricties op te leggen aan individuen die verdacht worden van ernstige mensenrechtenschendingen. De EU streeft er zo naar sneller te kunnen reageren op mensenrechtenschendingen die niet aan staten kunnen worden toegerekend.

Sancties tegen individuen vanwege mensenrechtenschendingen worden al incidenteel aangenomen. Wie goed zoekt zal al in een aantal bestaande sanctieregimes, bijvoorbeeld die tegen Venezuela (Verordening (EU) nr. 2017/2063 van 13 november 2017), zien dat deze voorzien in onder andere financiële sancties tegen geliste individuen die in verband worden gebracht met “ernstige schendingen of misbruik van de mensenrechten [..] in Venezuela” (art. 8 Vo. 2017/2063). Dit is echter incidenteel en gefragmenteerd. Met het aangenomen voorstel verwachten wij een intensivering en systematisering van dergelijke sancties. Dat is broodnodig.

Nieuws & Publicaties